Projekt bilateralny predefiniowany

PL04 Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii

„Zarządzanie energią w przemyśle według standardu EN ISO 50001”

 

Opis działań jakie mają być podjęte w przedsiębiorstwach w celu przygotowania do wdrożenia normy ISO 50001

 

Szacuje się, że przy obecnie dostępnych technologiach , w większości sektorów gospodarki na całym świecie możliwa jest poprawa efektywności energetycznej o 30-40%. Potencjał oszczędności energii w małych i średnich przedsiębiorstwach pozostaje w dużej mierze niewykorzystany. Ogranicza to ich produktywność i przynosi szkody środowisku naturalnemu. Koszty energii często pochłaniają znaczną część budżetu MŚP.

Celem projektu „Zarządzanie energią w przemyśle według standardu EN ISO 50001” jest popularyzacja systemów zarządzania energią w polskich przedsiębiorstwach produkcyjnych. Systemy zarządzania energią pomagają przedsiębiorstwom przemysłowym zidentyfikować i wdrożyć opłacalne rozwiązania zwiększające efektywność energetyczną przy równoczesnym obniżeniu poziomu emisji gazów cieplarnianych. Nowy międzynarodowy standard zarządzania energią EN ISO 50001 jest powszechnie uznawaną metodą dokumentowania działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej przedsiębiorstw produkcyjnych.

Norma ISO 50001 może być wdrażana we wszystkich typach przedsiębiorstw produkcyjnych – dużych i małych, posiadających doświadczenie w zarządzaniu energią lub nie. Może być wdrażana niezależnie ale korzystne jest jej zintegrowanie z innymi normami dotyczącymi zarządzania, zwłaszcza ISO 9001 i ISO 14001.

W projekcie weźmie udział 9 przedsiębiorstw przemysłowych z 3 branż. Przedsiębiorstwa pilotażowe zostaną zakwalifikowane na podstawie starannie opracowanych kryteriów. Będą się pomiędzy sobą różniły wielkością, zużyciem energii, kompetencjami personelu, doświadczeniem w zarządzaniu, standardem technologicznym i możliwościami finansowymi.

Ponieważ przedsiębiorstwa pilotażowe będą różne pod względem wielkości, zużycia energii, kwalifikacji personelu, doświadczenia w zarządzaniu, standardu technologii i możliwości finansowych, każde z nich otrzyma indywidualny plan wdrożenia normy PN-EN ISO 50001. Jednak większość działań, które mają zostać podjęte w przedsiębiorstwach będzie podobna.

Standard PN-EN ISO 50001 wymaga:

• opracowania polityki poprawy efektywności energetycznej
• wyznaczenia celów i wskaźników realizacji tej polityki
• wykorzystywania danych do podejmowania decyzji dotyczących energii
• mierzenia rezultatów
• oceny skuteczności polityki
• dążenia do ciągłej poprawy efektywności energetycznej i zarządzania.

 

Po wybraniu przedsiębiorstw do udziału w projekcie, zostaną z nimi zawarte porozumienia o współpracy, definiujące wzajemne zobowiązania. Od przedsiębiorstw wymagane będzie aktywne uczestnictwo w działaniach projektowych.

Zostaną zorganizowane spotkania wstępne z przedstawicielami każdego z przedsiębiorstw pilotażowych, by mogli się dowiedzieć więcej o projekcie i aby zespół projektowy mógł lepiej zrozumieć potrzeby tych przedsiębiorstw.

Podstawowe informacje zostaną również przekazane w trakcie 1 warsztatów dla przedsiębiorstw pilotażowych, którego głównym celem będzie przeprowadzenie analizy potencjału poprawy efektywności energetycznej i zarządzania energią, by określić jak dużo brakuje każdemu z przedsiębiorstw pilotażowych do spełnienia wymagań normy ISO 50001.

Jednym z narzędzi, które zostaną wykorzystane do analizy potencjału poprawy efektywności energetycznej i zarządzania energią, będzie metoda jakościowego benchmarking Norsk Energii, dostosowana do polskich warunków przez Narodową Agencję Poszanowania Energii S.A.

W oparciu a analizę potencjału poprawy efektywności energetycznej i zarządzania energią każde z przedsiębiorstw pilotażowych opracuje, przy wsparciu ekspertów NAPE i Norsk Energi, plan wdrożenia systemu zarządzania energią.

Pierwsze warsztaty są wstępem do najbardziej czasochłonnych działań w projekcie, pracy z przedsiębiorstwami pilotażowymi. Dla każdego z nich należy:

• zdefiniować sytuację wyjściową
• określić zużycie energii,
• ustalić wskaźniki efektywności energetycznej,
• opracować wykresy przepływów energii (wykresy Sankeya),
• określić potencjalne środki poprawy efektywności energetycznej,
• opracować studia wykonalności dla najważniejszych środków poprawy efektywności energetycznej, z oszacowaniem kosztów i opłacalności,
• zdefiniować politykę energetyczną,
• opracować procedury monitorowania i raportowania zużycia energii,
• zapewnić mechanizmy kontrolne ciągłego doskonalenia,
• udokumentować system zarządzania energią.

Każde z przedsiębiorstw pilotażowych będzie musiało wyznaczyć osobę odpowiedzialną za wyżej wymienione działania, które będą prowadzone we współpracy z ekspertami NAPE i Norsk Energi. Przedsiębiorstwa będą potrzebowały indywidualnego podejścia, ze względu na wielkość i specyfikę każdego z nich. Małym przedsiębiorstwom może wystarczyć prosty system zarządzania energią, podczas gdy większe i bardziej energochłonne przedsiębiorstwa będą wymagać bardziej złożonego systemy. Bazując na doświadczeniach z Norwegii, można przewidzieć, że każde z przedsiębiorstw pilotażowych potrzebuje 300-600 godzin pracy w roku na wymienione powyżej działania.

Oprócz prac prowadzonych w przedsiębiorstwach pilotażowych indywidualnie, przedstawiciele tych przedsiębiorstw będą się spotykać na warsztatach:

• 1 warsztat – Wstęp i rozruch, analiza potencjału poprawy efektywności energetycznej i zarządzania energią
• 2 warsztat – Auditing energetyczny i mapowanie systemów energetycznych
• 3 warsztat – Polityka energetyczna – cele i plany działania
• 4 warsztat – Monitorowanie, sterowanie i raportowanie